Okuduğumuz Kitaplardan Nasıl Daha Fazla Verim Alabiliriz?
Herkese merhaba, uzun bir aradan sonra yeni bir makale ile karşınızdayım. Bu yazıda, okuduğum kitapların aklımda daha çok yer etmesi için (unutmamak için) neler yaptığımdan ve genel olarak neler yapılabileceği hakkındaki görüşlerimi paylaşıyor olacağım.
İlk olarak bu yazıyı neden yazma ihtiyacı duyduğumdan bahsederek giriş yapmak istiyorum.
Gelişen teknoloji ve hayatın hızlanması (ve hızlı bir şekilde akması) ile birlikte artık bilgiyi hızlı tüketmek ve yeni bilgiler ile kendimizi donatmak ve değişime olabildiğinde hızlı adapte olmak bir zorunluluk haline geldi.
Bu günün sonunda bizi rahatlamayı ve boş durmayı suç sayan, boş vakit geçirmemek adına sürekli bilgi bombardımanına maruz kalan kişiler haline getirdi.
Bu da okuduğumuz bilgilerin üzerinde durup düşünmemizi ve onları özümseyip analiz yapmamızı olumsuz yönde etkilemeye başladı. Günün sonunda kaç makale okuduğumuz veya yıllık bazda kaç kitap okuduğumuz, sayısal bazlı anlam ifade etmeye başladı. Kimimiz bunu entellektüel gelişim açısından tabiri caizse caka satmak olarak kullandı, kimisi ise kendisini bu şekilde etkin ve bilgi sahibi olarak ifade etti/gördü.
Halbuki bilgiyi elde etmekten de önemli olan şey, onu olabildiğince günlük yaşantıya yansıtmak, deneyimlemek ve edinilen bilgiden yapılan çıkarımlar ile onu kalıcı hale getirmektir. Günlük hayatta belki de bir çoğumuz bunu atlamaktayız.
Bu konu ile ilgili birkaç ay önce Düşünceye Zaman Ayırmak isimli bir makale yazmıştım ve o makalede bu soruna dikkat çekerek, elde ettiğimiz her bilgiden sonra (kitap-makale-video veya deneyim aracılığı ile hiç farketmeksizin) durup düşünmemiz ve bilgiyi özümseyerek aklımızda bir harita oluşturmamız gerektiğini vurgulamaya çalışmıştım.
Bu makalede ise, bir kitap okurken ondan elde edeceğimiz bilgileri nasıl maksimize edebiliriz ve kalıcı olmasını sağlarız sorusuna, kendi deneyim ve görüşlerim açısından maddeler halinde cevap vermeye çalışacağım.
1-) Kitap Üzerine Not Almak ve Altını Çizmek
Yaklaşık olarak 5–6 ay önce izlediğim yukarıdaki videoda, Alex & Books isimli kanalı ve websitesi ile tanınan içerik üreticisi benim açımdan çok önemli bir öneri de bulunuyor:
“ Okuduğunuz kitap için kendi içindekiler (table of contents) bölümünüzünü oluşturmak ”
Bu öneri temel olarak bir kitap okurken orada gördüğünüz ve sizin için önemli olan noktaların kitapta altının çizilmesi ve kitabın en ön sayfalarındaki (veya kapağındaki) boş yerlere sayfa numaraları ile birlikte kısa başlıklar ile not edilmesine dayanıyor.
Bir örnek vermek gerekirse, Philip Freeman’ın Julius Ceaser kitabını okurken aldığım notları aşağıda görebilirsiniz:
Bu notlardan da görüldüğü üzere kitapta benim açımdan bir bağlam oluşturan noktalarda, ilgili sayfayı kitap üzerinde altını çizerek ve sayfaları ile birlikte başlık olarak kapağa yazarak daha kalıcı olmasını sağlıyorum.
Ayrıca kitabı bitirdikten sonra bu notlar üzerinden bir kere daha hızlıca önemli noktaları gözden geçirince, bu bilgiler çok daha kalıcı ve iyi bir bağlam içinde oturmuş oluyor.
Yaklaşık olarak 5 aydır bu yöntemi uyguluyorum (bilgi içeren kitaplarda uyguluyorum genelde, kurgusal romanlarda uygulamıyorum) ve gerçekten de çok faydasını gördüğümü söyleyebilirim.
Yukarıda paylaştığım kitabı bitireli 2 ay gibi bir süre oluyor ve hemen hemen her şeyi hatırladığımı söyleyebilirim. Bu yöntemin diğer bir güzelliği de düşünürken aklıma takılan bir yer olduğunda hızlıca ilgili bölümü bulup gözden geçirme imkanı tanıması.
2-) Post-it Yapıştırmak
Bazen bilimsel temeli olan kitaplar okuduğumda sıklıkla kullandığım bir diğer yöntemde çok önemli gördüğüm, bu kitabın en önemli noktalarından biri de bu dediğim ve kesin olarak aklımda tutmak istediğim sayfa ve bölümlere post-it kağıtları yapıştırmak oluyor.
Bu sayede, kitapta ilerleyen bölümlerde bu işaretlediğim sayfaların anlamını daha iyi oturtuyor ve yeri geldiğinde geri dönüp göz atabiliyorum.
Ayrıca bazen ödünç kitap aldığımda (kütüphaneden veya çevremdeki birinden) veya birinin bana hediye ettiği kitaplarda eğer kitaba işaretler yapmam mümkün değilse bu yöntem çok işime yarıyor ve daha sonra okuyan kişiler içinde hangi noktalarda ekstra dikkat sarf etmeleri gerektiğini görmelerine olanak tanıyor.
3-) Kitap Özeti Çıkarmak
Yukarıda bahsettiğim iki yönteme ek olarak yaptığım son şey, ilgili bir kitabı bitirdikten sonra, o kitap ile ilgili aklımda kalan her şeyi notion üzerinde not çıkarmak oluyor.
Bunu her kitap için yapmıyorum ve genelde bende iz bırakan ve gerçekten beni farklı düşünmeye iten kitaplar için yapıyorum.
Bunun en güzel yanı ilgili kitabın bende yarattığı etkiyi ve aklımda yer eden düşünceleri bir yere dökmek oluyor. Bu sayede, daha sonra bir şey için dışarıda sıra beklerken sosyal medya da vakit geçirmek yerine dönüp bu notlara göz atma imkanı buluyorum ve tekrardan üzerinde düşünmüş oluyorum.
4-) Düşünmeye Zaman Ayırmak
Son olarak yaptığım şey ise, bir kitabı bitirdikten sonra yeni bir kitap-makale veya dizi-film izlemeden önce oturup 5–10 dk bile olsa kafamı dağıtmak ve okuduğum kitap hakkında düşünmek oluyor.
Bu faaliyeti yaptığımda aklımda kitap ile ilgili aldığım dersleri ve hangilerini hayatıma adapte edebileceğimi görüyorum ve bazen aklımda karışıklığa yol açan noktaları, kapağa aldığım notlar bölümünden sayfasını bulup tekrar gözden geçiriyorum.
Bu sayede aslında, ilgili kitabı elimden geldiğince özümsemeye ve üzerinde analiz yaparak bir işe yarar forma dönüştürmeye çalışıyorum.
Temel olarak bu yukarıda bahsettiğim 4 madde temelinde öğrendiğim bilgileri kalıcı hale getirmeye çalışıyorum ve bunun birçok faydasını kendi hayatım içinde görüyorum.
Bu noktada belki bunlara gerçekten gerek var mı diye düşünüyor olabilirsiniz, benim bu soruya vereceğim yanıt kesinlikle evet olacaktır. Çünkü, bu tarz bir efor sarf etmeyince sadece okuduğumuz makale, kitap sayısını nicel olarak arttırmaktan başka bir şey kazanmadığımızı düşünüyorum.
Yukarıda bahsettiğim yöntemlere ek olarak bir çok farklı yöntem de uygulanabilir ve kesin bir doğru yöntem olmadığını, bunun kişiden kişiye değişeceğini düşünmekle beraber, yukarıdaki yöntemlerin bende büyük faydalar sağladığını söyleyebilirim ve denemenizi tavsiye ederim.
Bu yazıda ele almak istediklerim bu kadardı. Okuduğunuz için teşekkürler, bir sonraki yazı da görüşmek üzere…
